España en su poesía: Yolanda Castaño

Presentamos, en el marco del dossier de poesía española contemporánea, un acercamiento al trabajo de la poeta gallega Yolanda Castaño (Santiago de Compostela, 1977). Ha merecido distinciones como el Premio Espiral Maior, Premio Nacional de la Crítica y Premio Ojo Crítico. Es poeta, editora, videocreadora y columnista. Es seguida una selección de textos gallego-español escrita en la Villa Waldberta, Alemania, en 2011.

 

 

 

 

 

CUADERNO DE VILLA WALDBERTA

 

Los poemas que siguen fueron íntegramente escritos durante mi estancia como ‘escritora en residencia’ en la Villa Waldberta (septiembre y octubre 2011). Aquella tranquila, pero a la vez enormemente productiva, estimulante e inspiradora estancia fue un privilegio que siempre agradeceré a Manfred Bös, Ibon Zubiaur y el magnífico equipo del Instituto Cervantes de Munich (Sabine, Yolanda, Caterina…). Ellos impulsaron las Jornadas de Literatura Gallega en las que tuve el honor de participar, y a la vez promovieron el convenio con el Kulturreferat de la capital bávara que permitió mi experiencia en la Villa Waldberta, algo que quiero celebrar con mi compañera María Reimóndez. Finalmente, no puedo dejar de expresar mi agradecimiento y cariño a Karin Sommer, directora de la casa para artistas -mano siempre tendida y generosa- y al resto del equipo vinculado a Villa Waldberta (Frankie, Berta). Mi vínculo con Múnich y con Feldafing es ya para siempre imborrable.

 

 

 

 

 

Tróuxonolas dende Feldafing,

quentiñas entre as mans e aínda atordadas.

Limos aquelas páxinas tapando o nome da portada.

 

E entendéstelas?

Non, pero

non ten importancia iso,

iso

tanto dá.

 

Lembras aquelas láminas que se levaban hai algúns anos?

Semellaban algunha especie de pollocks dixitais,

trillóns de manchas de rochard elevadas á enésima potencia.

Se as mirabas de plano non podías ver nada,

en canto desenfocabas a ollada, as cousas

 

comezaban a aparecer.

 

 

 

 

 

 

Nos las trajo desde Feldafing,

calentitas en las manos y todavía azoradas.

Leímos aquellas páginas tapando el nombre de la portada.

 

¿Y las entendisteis?

No, pero

no tiene importancia eso,

eso

tanto da.

 

Recuerdas aquellas láminas que se llevaban hace algunos años?

Parecían alguna especie de pollocks digitales,

trillones de manchas de rochard elevadas a la enésima potencia.

Si las mirabas de plano no alcanzabas a ver nada,

en cuanto desenfocabas la mirada, las cosas

 

comenzaban a aparecer.

 

 

 

 

*                     *                     *

 

 

 

 

Pasei tantas veces por aquí…, e nunca vos vira.

 

 

Estamos a facer un inventario minucioso,

coma o herbario dunha constelación impredicible.

Están primeiro os lirios, adobío de estrelas precipitadas,

as dalias e os crisantemos,

hai que contar as papoulas porque tamén o merecen as

flores tímidas e miúdas.

A da figueira é unha flor subliminar.

As máis librescas de todas, as inflorescencias en capítulo.

A orquídea é claramente unha flor sicalíptica,

imítase de máis, non sigo por aí.

O hibisco enche de antollos e proverbios a tarde.

Hortensias: contádeme canto de feliz fun aquí.

Están os iris, a lavanda, a chamada rosa de té.

E logo está a magnolia que, como o seu nome indica,

en tempos debeu de dar emblema a algún tipo de soberanía mongol.

Calas, anémonas, o aguerrido síntoma do rododendro.

Despois están outros prodixios rexistrables en latitudes afastadas,

como a indicible flor do chilamate

que se sente pero non se ve, coma

ese fondo amor que sobe coma un bramido dende os xeonllos.

Hai

ambroíños de río, rosas chinesas, dentes de león.

Temos tamén cosmos e azar e pensamentos pero esas son xa

flores máis conceptuais.

A pasiflora é coma o trono dunha resposta, o

baldaquino dunha consideración.

Hai flores que levan para sempre o nome do primeiro ollo que as viu.

Lilas, caléndulas, caraveliñas.

Non podo esquecer as mimosas, enxame de diminutas advertencias,

nin as miñas absolutas consentidas: fragor indecente das buganvíleas.

 

 

Pero, xa vos dicía, non sei… é curioso,

pasei tantas veces por aquí e

non,

non vos vira

nunca.

 

 

 

 

 

 

 

Pasé tantas veces por aquí…, y nunca os había visto.

 

 

Estamos elaborando un inventario minucioso,

como el herbario de una constelación impredecible.

Están primero los lirios, aderezo de estrellas precipitadas,

las dalias y los crisantemos,

hay que contar a las amapolas porque también lo merecen las

flores tímidas y menudas.

La de la higuera es una flor subliminal.

Las más librescas de todas, las inflorescencias en capítulo.

La orquídea es claramente una flor sicalíptica,

se imita demasiado, no sigo por ahí.

El hibisco llena de antojos y proverbios la tarde.

Hortensias: contadme cuánto de feliz fui aquí.

Están los iris, la lavanda, la llamada rosa de té.

Y luego está la magnolia que, como su nombre indica,

en tiempos debió de dar emblema a algún tipo de soberanía mongol.

Calas, anémonas, el aguerrido síntoma del rododendro.

Después están otros prodigios registrables en latitudes apartadas,

como la indecible flor del chilamate,

que se siente pero no se ve, como

ese profundo amor que sube como un bramido desde las rodillas.

Hay

adargas de río, rosas chinas, dientes de león.

Tenemos también cosmos y azar y pensamientos pero esas son ya

flores más conceptuales.

La pasiflora es como el trono de una respuesta, el

baldaquino de una consideración.

Hay flores que llevan para siempre el nombre del primer ojo que las vio.

Lilas, caléndulas, clavellinas.

No puedo olvidar las mimosas, enjambre de diminutas advertencias,

ni a mis absolutas consentidas: fragor indecente de las buganvillas.

 

 

 

Pero, ya os decía, no sé… es curioso,

pasé tantas veces por aquí y

no,

no os había visto

nunca.

 

 

 

*                     *                     *

 

 

 

 

Todas sentadas nas súas cadeiriñas.

 

No colexio privado dos altos muros

todas e cada unha das nenas visten exacto:

xersei da color da noite, colo en pico e puños brancos,

a mesma blusa lisa regulamentar multiplicada,

todas pernas enfundadas en medias que se repiten,

sorrisos dados en serie, siluetas a ciclostilo.

 

A Unión

Europea comprende vinte e sete estados membros,

unidos libremente baixo un paraugas supranacional.

 

As nenas da mesma idade nos seus pupitres tan brancos,

son rebentos nunha grilanda, rostros dun mesmo son.

 

Entre o aceiro e o carbón encontrou a súa semente.

Elimínanse as fronteiras. Unha moeda común.

 

Doce collidas pola man bailan a corro ridentes.

Os zapatiños, de lonxe, pequena orgullosa flota.

Cando o foco se aproxima, uns brillan, outros non.

 

As paredes escoitan con idénticos andeis pintados.

Hai un punteiro afiado que pasa lista ó esguello.

Lazo de raso, calcetín furado,

cadea de prata, plástico azul.

 

A UE fomenta a cooperación entre todos os pobos de Europa

promovendo tal unión dentro do respecto á súa diversidade

e facendo fronte aos retos

da globalización.

 

 

 

 

 

Todas sentadas en sus sillitas.

 

En el colegio privado de los altos muros

todas y cada una de las niñas visten exacto:

jersey del color de la noche, cuello en pico y puños blancos,

la misma blusa lisa reglamentaria multiplicada,

todas piernas enfundadas en medias que se repiten,

sonrisas dadas en serie, siluetas a ciclostil.

 

La Unión

Europea comprende veintisiete estados miembros,

unidos libremente bajo un paraguas supranacional.

 

Las niñas de la misma edad en sus pupitres tan blancos,

son capullos en una guirnalda, rostros de un mismo son.

 

Entre el acero y el carbón vino a hallar su simiente.

Se eliminan las fronteras. Una moneda común.

 

Doce cogidas de la mano bailan a corro risueñas.

Los zapatitos, de lejos, pequeña orgullosa flota.

Cuando el foco se aproxima, unos brillan, otros no.

 

Las paredes escuchan con idénticas repisas.

Un puntero afilado pasa lista de soslayo.

Lazo de raso, calcetín roto,

cadena de plata, plástico azul.

 

La UE fomenta la cooperación entre todos los pueblos de Europa

promoviendo tal unión dentro del respeto a su diversidad

y haciendo frente a los retos

de la globalización.

 

 

 

*                     *                     *

 

 

 

Vai un día precioso.

E que ben fixemos vir ata aquí, o parque

tanto mete a pata como brilla, o mesmo ca un adolescente.

Ti estás repenicante co teu vestido amarelo;

no fondo da fonte hai un mar embalsamado e, ves?

os pardais tamén quixeron esquecer os nomes das cousas.

 

Ó fondo, o monte abraza a ideoloxía da primavera.

A nai daquel pequeno pronuncia abrígate coma un mantra.

Temos pan e cirolas, e algúns mp3,

non che divirte observar ás persoas e imaxinarlles historias rocambolescas?

 

Pídesme entón que che saque unha foto,

pero non te conformas cunha pedra guindada contra o estanque.

A ver, meu amor: eu mido un oitenta e catro,

os meus ollos han estar dez centímetros por baixo diso,

como queres, dende aquí, que encadre o verde e a montaña,

a fonte coa pequena estatua ecuestre alí no alto,

a rolada de sociables azaleas de diante e mais a ti,

todos felices no mesmo paralelogramo.

 

Non é certo que esta luz de mediodía de sábado teña dous pés esquerdos.

 

O bastón dun vello cruza o camiño coma se fose os cornos dun caracol.

Estás empezando a torcer o bico. A ver.

Ponte alá diante da fonte, pégate ben ó seu bordo lambido,

se non saen os teus zapatos novos pode que nunca te recoñezamos.

Vou facer o posible,

póñome en fronte aquí de pé, eu mido

un oitenta e catro. Levanto os brazos coa cámara ós ollos. Pero non.

O doado da transparencia anda decidíndose a facer dieta.

Se saco a estatua e mais o monte, as flores e ti quedades fóra,

ou se queres un retrato, hai que renunciar a esa paisaxe.

 

Meu amor, vai un día precioso,

todos os recantos do parque están entoando unha balada.

Vai mirando de meterte todo isto na cabeza

que eu vou intentar mercar por aquí preto dous xeados.

 

 

 

 

Hace un día precioso.

Y qué bien hemos hecho al venir hasta aquí, el parque

tanto mete la pata como brilla, lo mismo que un adolescente.

Tú estás tintineante con tu vestido amarillo;

en el fondo de la fuente hay un mar embalsamado y, ¿ves?

los gorriones también han querido olvidar los nombres de las cosas.

 

Al fondo, el monte abraza la ideología de la primavera.

La madre de aquel pequeño pronuncia “abrígate” como un mantra.

Tenemos pan y ciruelas, y algunos mp3,

¿no te divierte observar a la gente e inventarles historias rocambolescas?

 

Me pides entonces que te saque una foto,

pero no te conformas con una piedra arrojada al estanque.

A ver, mi amor: yo mido uno ochenta y cuatro,

mis ojos deben estar diez centímetros por debajo de eso,

como quieres, desde aquí, que encuadre el verde y la montaña,

la fuente con la pequeña estatua ecuestre allí en lo alto,

la camada de sociables azaleas de delante y a ti,

todos felices en el mismo paralelogramo.

 

No es cierto que esta luz de mediodía de sábado tenga dos pies izquierdos.

 

El bastón de un anciano cruza el camino como si fuese los cuernos de un caracol.

Estás empezando a torcer el morro. A ver.

Ponte ahí delante de la fuente, pégate bien a su borde lamido,

si no salen tus zapatos nuevos puede que nunca te reconozcamos.

Voy a hacer lo posible,

me pongo en frente aquí de pie, yo mido

uno ochenta y cuatro. Levanto los brazos con la cámara hacia los ojos. Pero no.

Lo fácil de la transparencia anda decidiéndose a hacer dieta.

Si saco la estatua y también el monte, las flores y tú quedaréis fuera,

o si quieres un retrato, hay que renunciar a ese paisaje.

 

Mi amor, hace un día precioso,

todos los rincones del parque están entonando una balada.

Ve mirando de meterte todo esto en la cabeza

que yo voy a intentar comprar por aquí cerca unos helados.

 

 

*                     *                     *

 

 

 

Dende aquí pode verse con claridade. Están desmantelando o almacén.

Sobre a praia da historia, o folclórico cadáver dun cachalote.

 

Á oferta debeu quedarlle cara

de parva mirando cara a demanda.

Unha antiga sintaxe perplexamente perdendo fin.

 

Tantos sábados de garda, tantas estufas de leña,

tantos pistóns, escordaduras, correas de transmisión.

“O produto non conseguiu convencer ó2012”.

Hai que ficar coas mans caídas. Xa non facemos falta aquí.

 

Sen panca nin contraoferta, o tristísimo striptease comezou:

algunhas caixas mandáronas fóra, outras

xa partiron elas polo seu propio pé.

Os andeis co cu ó aire e un balance coa boca moi

pequena pero aberta.

 

O boletín da fábrica fora o primeiro

que caera de mortal enfermidade. Mais tamén facía gasto. A ver se así.

 

Os peores presaxios impugnando o mecanismo.

Unha mosca amargurada que avanza orgullosa cara o

leito de morte, demasiado concentrada na reencarnación.

 

O vello acio da plantilla xa de antes acusara bacterias.

Na fábrica todos querían ser de outro lugar: uns que de onde nace o ouro,

outros que de alí onde naves de luz sucan

escaleiras mecánicas.

 

Dende aquí podo avistar o seu desfile case contento.

Van en fila india comprar chaquetas de brillo.

 

Cruza a escena unha moza nerviosa que persegue a súa virxindade como

a unha pombiña.

 

Se non queres correr, tamén podes

saltar algúns valos.

 

Partamos todos ditosos a lamber espiños e a rezar en inglés.

 

 

 

 

Desde aquí puede verse con claridad. Están desmantelando el almacén.

Sobre la playa de la historia, el folclórico cadáver de un cachalote.

 

A la oferta debió de quedársele cara

                                               de tonta mirando para la demanda.

Una antigua sintaxis perplejamente perdiendo fin.

 

Tantos sábados de guardia, tantas estufas de leña,

tantos pistones, esguinces, correas de transmisión.

“El producto no ha conseguido convencer al 2012”.

Hay que dejar las manos caídas. Ya no hacemos falta aquí.

 

Sin palanca ni contraoferta, el tristísimo striptease comenzó:

algunas cajas las mandaron afuera, otras

ya partieron ellas por su propio pie.

Las baldas con el culo al aire y un balance con la boca muy

                                                                  pequeña pero abierta.

 

El boletín de la fábrica había sido lo primero

que había caído de mortal enfermedad. Mas también hacía gasto. A ver si así.

 

Los peores presagios impugnando el mecanismo.

Una mosca atormentada que avanza orgullosa hacia el

lecho de muerte, demasiado concentrada en la reencarnación.

 

El viejo racimo de la plantilla ya de antes había acusado bacterias.

En la fábrica todos querían ser de otro lugar: unos que de donde nace el oro,

otros que de allí donde naves de luz surcan

escaleras mecánicas.

 

Desde aquí puedo avistar su desfile casi contento.

Acuden en fila india a comprarse chaquetas de brillo.

 

Cruza la escena una muchacha nerviosa que persigue a su virginidad como

a una palomita.

 

Si no quieres correr, también puedes

hacer salto de vallas.

 

Partamos todos dichosos a lamer espinos y a rezar en inglés.

 

 

*                     *                     *

 

 

Como cada xoves, Pablo pediulle a Claudia que o acompañase ó

xardín botánico.

Alí percorrían os parágrafos vexetais unha e outra vez

cos ollos reflectidos dunha luz verde lima.

“Ti nunca as recoñeces polo nome vulgar, pero o científico

sóache o de todas”.

Algunhas silvas pequenas teñen voces de tarántula.

O peito sempre se fai tambor na sección das tropicais,

arrástraos con raíces aéreas cara o gume das florestas,

coma se levasen nunha bolsa un recóndito país.

 

Neste intre Claudia máncase un dedo cunha trampa para ratos.

“Xa che dixen que non tocases aí. Confundes os indicadores co desexo”.

Pablo, ás agachadas, rouba para Claudia un pétalo de sal

e nada nese instante pode haber que os afaste.

 

Pasan logo ós outros corredores, os de máis alá,

onde algunhas mans de esparto se pintan como de neve.

Cada xoves o ritual de contarlle os estames á pálpebra,

observar os novos abrollos cegos, un mendicante insecto acaso,

describir as formas dalgunha suave degradación.

 

“Bule, Pablo, bule; non vai darnos tempo a rematar!”

Soan nas tempas números de invernadoiro: unha flor

que sen saber como, loita por non morrer.

O colibrí da inclinación peteira astuto no desabrigo.

Tamén a lavandeira desprega o seu voo rasante.

 

Pero Pablo entretense cos toxos, Claudia enreda a súa cintura

nas cores do xardín de inverno.

É tempo de marchar. Axiña van pechar a porta.

“Hoxe case non nos dá tempo”, pronuncia Claudia xa de volta.

 

Hoxe van cear á casa dos pais dalgún dos dous.

De camiño os farois trenzan as súas raiolas

do mesmo xeito que se fosen alóxenos paus de maio.

 

Recíbeos a nai cunha bandexa de arbustos

e un absorto compango que pide por si.

“Que tan atafegados, que carreira de sentidos,

que tanto estades facendo que non tedes tempo para nós”.

Sostén o comedor unha moeda acobadada.

 

“Nin sequera grande cousa. Non gran cousa en

realidade”.

 

 

 

Como cada jueves, Pablo le pidió a Claudia que lo acompañase al

jardín botánico.

Allí recorrían los párrafos vegetales una y otra vez

con los ojos reflejados de una luz verde lima.

“Tú nunca las reconoces por el nombre vulgar, pero el científico

                                                                te suena el de todas”.

Algunas zarzas pequeñas tienen voces de tarántula.

El pecho siempre se hace tambor en la sección de las tropicales,

los arrastra con raíces aéreas hacia el filo de las florestas,

como si llevasen en una bolsa un recóndito país.

 

Ahora Claudia se lastima un dedo con una trampa para ratones.

“Ya te dije que no tocaras ahí. Confundes los indicadores con el deseo”.

Pablo, a escondidas, roba para Claudia un pétalo de sal

y nada en ese instante puede haber que los separe.

 

Pasan luego a las otras galerías, a las de más allá,

donde algunas manos de esparto se pintan como de nieve.

Cada jueves el ritual de contarle los estambres al párpado,

observar los nuevos brotes ciegos, un mendicante insecto acaso,

describir las formas de alguna suave degradación.

 

“Date prisa, Pablo, date prisa; no va a darnos tiempo a terminar!”

Suenan en las sienes números de invernadero: una flor

que sin saber cómo, lucha por no morir.

El colibrí de la inclinación pica astuto en el desabrigo.

También la lavandera despliega su vuelo rasante.

 

Pero Pablo se entretiene con los tojos, Claudia enreda su cintura

en los colores del jardín de invierno.

Es hora de marchar. Pronto cerrarán las puertas.

“Hoy por poco no nos da tiempo”, pronuncia Claudia ya de regreso.

 

Van a cenar a casa de los padres de uno de los dos.

De camino las farolas van a trenzar sus rayos

del mismo modo que si fuesen halógenos palos de mayo.

 

Los recibe la madre con una bandeja de arbustos

y un absorto compango que pide por sí.

“Qué tan atareados, qué carrera de sentidos,

qué tanto estáis haciendo que no tenéis tiempo para nosotros”.

Sostiene el comedor una moneda acodada.

 

“Ni siquiera gran cosa. Tampoco gran cosa en

realidad”.

*                     *                     *

 

 

Polas mañás ensina no conservatorio, polas noites, fai ruído.

Os sábados adoras os tacóns, os luns a sensación dunha pedra no zapato.

De ida mastigan ríos, de volta aspiran tiras de mofo.

Cos ollos abertos ábrome en tixoliñas, cos ollos pechos, cruzo ese furado.

Onte bocata de destino con apisoadoras, hoxe, lixo de debaixo da moqueta.

De portas para fóra pégome a eles, de portas para dentro pégome un tiro.

De cintura para arriba fai marmelada cos promedios, de cintura para abaixo,

[sabe perdoar.

Á dereita vicios de cortexo, á esquerda virtudes de cortello.

De día muxo a vaca da responsabilidade, de noite meto o meu engado baixo

[martelos percusores.

Por diante que nada nos recorde a nós, por detrás a metralla está na carne.

Enriba do papel prodixioso folclore de indicios, por baixo do papel, medo a voar.

Ás 23:45 talladiñas no antebrazo, ás once da mañá, cómome un volcán.

Antes iso non me gustaba nada, agora, encántame.

 

 

 

 

 

 

Por las mañanas enseña en el conservatorio, por las noches, hace ruido.

Los sábados adoras los tacones, los lunes la sensación de una piedra en el zapato.

De ida mastican ríos, de vuelta aspiran tiras de moho.

Con los ojos abiertos me abro en sartencitas, con los ojos cerrados, cruzo ese agujero.

Ayer bocata de destino con apisonadoras, hoy, polvo de debajo de la alfombra.

De puertas para afuera me pego a ellos, de puertas para adentro me pego un tiro.

De cintura para arriba hace mermelada con los promedios, de cintura para abajo,                       

[sabe perdonar.

A la derecha los vicios de la corte, a la izquierda las virtudes de una corte.

De día ordeño la vaca de la responsabilidad, de noche meto mi encanto bajo

        [martillos percutores.

Por delante que nada nos recuerde a nosotros, por detrás la metralla está en la carne.

Encima del papel prodigioso folclore de indicios, por debajo del papel, miedo a volar.

A las 23:45 rajitas en el antebrazo, a las once de la mañana, me como un volcán.

Antes eso no me gustaba nada, ahora, me encanta.

 

 

 

 

 

Datos vitales

Yolanda Castaño (Santiago de Compostela. GALICIA – España, 1977) es Licenciada en Filología Hispánica, ha realizado también estudios audiovisuales. Premio Espiral Maior, Premio Nacional de la Críticay Premio Ojo Crítico, poeta, editora, videocreadora y columnista. Fue directora de la Galería Sargadelosde A Coruña, co-fundadora de la editorial de poesía para nuevos valores “Letras de Cal”, Secretaria General de la Asociación de Escritores en Lingua Galega y ha impartido talleres de poesía en las principales ciudades gallegas. Trabajó durante años -y más de 1.200 programas- en espacios culturales de la Televisión de Galicia, y fue galardonada como “Mejor Comunicador/a de TV 2005” por la Academia Galega do Audiovisual. Ha comisariado muestras de poesía y coordinado volúmenes poéticos colectivos, y actualmente dirige tanto el festival de poesía “PONTEPOÉTICA” en Pontevedra, como –en A Coruña y desde 2009- un ciclo mensual de recitales poéticos con autores nacionales e internacionales: “POETAS DI(N)VERSOS”. En 2011 recibió dos becas de Creación en Residencia en instituciones de Munich (Alemania) y Rodas (Grecia). Ha colaborado en muy numerosos medios de comunicación escrita, así como en libros colectivos, revistas especializadas, antologías tanto gallegas como estatales e internacionales, congresos e infinidad de recitales dentro y fuera de Galicia así como en el extranjero, participando en festivales internacionales y encuentros por toda Europa y América Latina, además de EE.UU., Túnez o Japón. Ha escrito letras de canciones, textos para distintos tipos de espectáculos y cuatro libros de poesía para niños/as. Preparó el estudio y la edición de la obra reunida del poeta gallego en la emigración Farruco Sesto, y en ese mismo año de 2011 vio la luz una original indagación en las relaciones entre literatura y cocina -coordinada y co-editada junto a la fotógrafa Andrea Costas- que lleva ya más de 27.000 ejemplares impresos (galardonado por Gourmand Cookbook Awards). Como traductora editó en 2011 un volumen que recoge poemas de 6 creadores europeos contemporáneos, en 2012 una plaquette del poeta indio Sudeep Seen y en 2013 Lo que dijimos nos persigue, del poeta macedonio Nikola Madzirov, para Pre-Textos. Altamente interesada en la fusión entre poesía y otros lenguajes, ha desarrollado muy diversas experiencias mezclándola con la música, la plástica o el audiovisual (videopoesía), colaborando con performers, compañías de danza, músicos, pintores, ilustradores, arquitectos o cineastas, actividad por la que también ha sido premiada. Mantiene, así mismo, el grupo interdisciplinar “Tender a man”. Poemas suyos han sido traducidos (en libros colectivos o revistas) al castellano, catalán, euskera, alemán, italiano, francés, inglés, árabe, maltés, esloveno, macedonio, armenio, albanés, chino, ruso, lituano, polaco, finés y japonés.

Obra poética individual publicada (adultos): Elevar as pálpebras (Espiral Maior, 1995. Premio Fermín Bouza Brey)  Delicia (Espiral Maior, 1998; 2ª ed. en el 2006); Vivimos no ciclo das Erofanías (Espiral Maior, 1998. Premios Johán Carballeira y Nacional de la Crítica); Vivimos en el ciclo de las Erofanías (Huerga & Fierro, 2000. edición bilingüe gallego-castellano); Edénica (Espiral Maior, 2000. antología personal + CD); O libro da egoísta (Galaxia, 2003; 2ª edición: 2004); Libro de la egoísta (Visor, 2006. Edición bilingüe); Erofanía. Triloxía Poética 1995-1998 (Espiral Maior, 2009. Reedición conjunta tres primeros poemarios); Profundidade de campo (Espiral Maior, 2007. XV Premio de Poesía Espiral Maior); Profundidad de campo (Visor, 2009. Edición bilingüe. Premio Ojo Crítico de Poesía 2009); y la plaquette trilingüe (gal-cast-alemán) Cuadernos de Villa Waldberta (2012).

 

 

También puedes leer