Poesía griega: Kostas Kutsurelis

Kostas Kutsurelis

Presentamos, en versión del poeta y traductor español Mario Domínguez Parra (Alicante, 1972), algunos textos del poeta griego Kostas Kutsurelis (1967).  Ha publicado tres libros de poemas: Historias del sueño («Ιστορίες του ύπνου»), De arte amandi y Aire augusto, («Αέρας αύγουστος», secuencia poética de 33+2 poemas (al que pertenecen estos cinco poemas). También es traductor de “Piedra de sol” de Octavio Paz, uno de los mayores poemas del siglo XX.

 

 

 

 

 

I

AIRE AUGUSTO. Las hojas en sopor

al hombro del austro apenas se asen.

Más allá, el aroma del mar. El temblor

de un motor que palpita donde no cubre.

En caída libre la lente del sol

escanea cuerpos boca abajo en desorden.

Sobre la arena perdidas huellas ubicuas.

Ojos entreabiertos. Desnudos vítores infantiles.

Aire augusto. En la espera de occidente

envuelve el césped, tul celestial, el horizonte.

Un lagarto, invisible en las nupcias del fulgor,

hacia la calma umbrátil se arrastra.

De los grifos del bar gotean primicias:

Europa. Tercer Milenio. Grecia.

Ecos de una vida ignorada.

Aire augusto. Aire de ascuas.

 

 

 

 

Ι.

αερας αυγουστος. Τα νυσταγμένα φύλλα
κρατιούνται δύσκολα απ’ τον ώμο του νοτιά.
Πέρα, η οσμή της θάλασσας. Η ανατριχίλα

ενός μοτέρ που σφύζει στα ρηχά.
Του ήλιου ο φακός από ψηλά πέφτοντας χάμω
σαρώνει ανάκατα σώματα πρηνηδόν.

Χαμένα βήματα παντού πάνω στην άμμο.
Μάτια μισόκλειστα. Ιαχές γυμνές παιδιών.
Αέρας αύγουστος. Στην προσμονή της δύσης

γαλάζια γάζα ο ορίζοντας τυλίγει το γκαζόν.
Μια σαύρα, αθέατη μες στου φωτός τον γάμο,
έρπει προς τη γαλήνη μιας σκιάς.

Από τις στρόφιγγες του μπαρ στάζουν ειδήσεις:
Ευρώπη. Τρίτη Χιλιετία. Ελλάς.
Μιας αγνοούμενης ζωής ανταποκρίσεις.

Αέρας αύγουστος. Αέρας της φωτιάς.

 

 

 

 

 

 

ΙΙ.

HORA: DIEZ y media. Yaciente.

Los ojos se niegan a levantar el telón.

Tras las persianas amarillo y rebosante

se inquieta el sol. Una alegoría

bellísima: la humanidad narcotizada

que desde siempre se conforma con la lobreguez.

Y no obstante, se desarrolla el mundo sin mezclarse

cada mañana. Cortés cual invitación. Cual tapiz.

O cual bofetada de una mano rauda

cuasi castrense. Él mismo estandarte

a ritmo de marcha nos invita

a un eterno izamiento, sin arriada.

Unos dicen: en definitiva caerá lo que sube.

Otros: se elevará hacia la luz lo que cae.

Hora: once y diez. Aquí dentro la Sombra.

Fuera el cielo ciclópeo y el día.

 

 

 

 

 

 

ΙΙ.

η ωρα δεκα και μισή. Κλινήρης.
Τα μάτια αρνούνται να σηκώσουν την αυλαία.
Πίσω απ’ τις γρίλιες κίτρινος και πλήρης

ο ήλιος να αδημονεί. Μια πανωραία
αλληγορία: η ναρκωμένη ανθρωπότητα
που ανέκαθεν αρκείται στο σκοτάδι.

Κι όμως, ο κόσμος ξετυλίγεται ανερώτητα
κάθε πρωί. Σαν κάλεσμα αβρός. Σαν χάδι.
Ή σαν χαστούκι από χέρι σε ετοιμότητα

οιονεί στρατιωτική. Ίδιος σημαία
με ήχο εμβατήριο μας καλεί
σε μια αιώνια έπαρση, χωρίς υποστολή.

Λένε: ό,τι ανέρχεται θα πέσει οριστικά.

Κι άλλοι: ό,τι πέφτει θα υψωθεί στο φως.

Η ώρα έντεκα και δέκα. Μέσα εδώ η Σκιά.

Έξω η μέρα κι ο πελώριος ουρανός.

 

 

 

 

ΙΙΙ.

COMIENZOS DE AGOSTO y la lluvia vacila.

Pero de súbito una mala noticia

en los dientes del buen locutor tropieza

y, filántropo, antes de contarla recela.

Y sepamos todos cuánto nos hechiza

la fatal noticia, invencible, violenta.

Que tanto más fuerte cuanto más remisa,

tanto más purificadora nos aniquila.

Como la lluvia de agosto. Como la nieve

primera del invierno en las estribaciones.

Cuando silabean de nuevo las emociones

algo de la oculta métrica de la naturaleza.

La nieve. El dolor. La lluvia. Lo que vive

y vivos nos revela.

La mirada que creíamos inhumada será vidente.

Una Grecia indeleble. Más allá de la ceniza.

 

 

 

 

 

 

 

ΙΙΙ.

αρχες αυγουστου κι η βροχή διστάζει.
Όπως στα δόντια του καλού εκφωνητή
σκοντάφτει αιφνίδια μια είδηση κακή

κι αυτός, φιλάνθρωπος, προτού την πει κομπιάζει.
Κι ας ξέρουμε όλοι πόσο ανίκητη, ραγδαία
μας συνεπαίρνει η είδηση η μοιραία.

Που όσο άργησε, τόσο πιο δυνατή,
τόσο πιο καθαρτήρια μας σαρώνει.
Σαν τη βροχή του Αυγούστου. Σαν το χιόνι

το πρώτο τού χειμώνα στα βουνά.
Τότε που οι αισθήσεις συλλαβίζουνε ξανά
κάτι απ’ της φύσης την κρυμμένη μετρική.

Το χιόνι. Ο πόνος. Η βροχή. Αυτό που ζει
και ζωντανούς μας φανερώνει.
Το βλέμμα που νομίσαμε θαμμένο αλλά θα δει.

Μια Ελλάδα ανεξίτηλη. Πέρ’ απ’ τη σκόνη.

 

 

 

 

 

 

 

ΙV.

FRENTE A MÍ EL MAR: reverberante;

ríe sin ninguna arruga.

Hasta el Ática desde las playas de Creta

un territorio inerte y tranquilo.

Como la vida en el Edén de los primeros hombres

bajo las salmodias de los ángeles

y el desvelo azulino del Cielo.

Vida pulida; brillante como el cristal; nimia

como el mar que se ha privado

hasta de su última ola.

Frente a mí el mar: oneroso

como en los dedos de Midas los caudales;

como atleta boca arriba tirado

al que su aliento traicionó en el alambre.

Frente a mí el mar: tedioso

cual poema al que privaron de rima.

 

 

 

 

 

 

 

 

ΙV.

εμπρος μου η θαλασσα: κατοπτρική·
χαμογελάει χωρίς καμμιά ρυτίδα.
Απ’ τις ακτές της Κρήτης ώς την Αττική

μια επικράτεια αδρανής κι ακύμαντη.
Σαν τη ζωή των πρωτοπλάστων στην Εδέμ
κάτω από των αγγέλων τα ερουρέμ

και τ’ Ουρανού τη γαλανή φροντίδα.
Λεία ζωή· στιλπνή όσο το γυαλί· ασήμαντη
όσο η θάλασσα που έχει στερηθεί

ώς και το τελευταίο της κύμα.
Εμπρός μου η θάλασσα: επαχθής
όσο ο χρυσός στα δάχτυλα του Μίδα·

πεσμένη ανάσκελα σαν αθλητής
που η ανάσα του τον πρόδωσε στο νήμα.
Εμπρός μου η θάλασσα: ανιαρή.

Σαν ποίημα που του στέρησαν τη ρίμα.

 

 

 

 

 

 

 

V.

DESDE EL BALCÓN de la primera planta

en una habitación sobre la arena

el mundo en verdad parece simple:

una pantalla gigante, tridimensional, noble

donde continuamente palpitan

azarosas imágenes en serie. Como la que

imito desde la esquina:

un chiquillo que ondea una sábana

o un estandarte – del todo no se distingue;

un auditorio que aclama; alguna señora

bien conservada que hace muecas

mientras su boca prueba inefable

a adquirir un semblante algo húmedo.

Espectáculo simple, común. Es decir, baladí.

El mismo mundo, el antiguo, que resuella.

Cual viejo roquero en escena, baldío.

 

 

 

 

 

 

 

V.

απο του πρωτου ορόφου το μπαλκόνι
σ’ ένα δωμάτιο παρά θίν’ αλός
ο κόσμος όντως μοιάζει απλός:

μια τρισδιάστατη, αγαθή γιγαντοθόνη
όπου αναβοσβήνουν διαρκώς

τυχαίες εικόνες στη σειρά. Όπως αυτή

που ξεσηκώνω απ’ τη γωνία:
ένα παιδάκι ν’ ανεμίζει ένα σεντόνι
ή μια σημαία – δεν διακρίνεται εντελώς·

μια ομήγυρι να επευφημεί· κάποια κυρία
διατηρητέας ηλικίας να μορφάζει
καθώς το ανείπωτό της στόμα δοκιμάζει

να πάρει έκφραση κατά τι δροσερή.
Θέαμα απλό, κοινό. Αμελητέο δηλαδή.
Ο ίδιος κόσμος, ο παλιός, που λαχανιάζει.

Σαν γερο-ρόκερ, μάταια, στη σκηνή.

 

Datos vitales

El poeta, traductor y crítico Kostas Kutsurelis nació en Atenas en 1967. Estudió traducción y derecho. Vivió un tiempo en Alemania. Ha publicado tres libros de poemas: Historias del sueño («Ιστορίες του ύπνου», Atenas, Nefeli, 2000), De arte amandi («De arte amandi», Atenas, Nefeli, 2004) y Aire augusto, («Αέρας αύγουστος», Atenas, Perispomeni, 2012), secuencia poética de 33+2 poemas (al que pertenecen estos cinco poemas). También ha publicado traducciones de textos de Novalis (Himnos a la noche); de Octavio Paz (Piedra de sol, sobre el que escribió un ensayo introductorio que traduje para la revista mexicana Casa del tiempo); de Shakespeare (una selección de los sonetos); de poemas de Rilke, Larkin y Heine; de la novela de Martin Walser La defensa de la infancia; de textos teóricos de Karl Marx, Werner Sombart, Hans Freyer y otros. Participó en varios números especiales en revistas, dedicados a Gottfried Benn y a la poesía alemana tras la caída del muro de Berlín. María Victoria Reyzábal, en la Revista «Zurgai» (Bilbao, diciembre 2002) escribió sobre él lo siguiente: «KOSTAS KOUTSOURELIS (1967) representa a una generación de intelectuales cosmopolitas, formados en Europa (en su caso en Alemania) e interesados por traducir al griego obras fundamentales de otras literaturas occidentales y que, sin embargo, se sienten profundamente comprometidos con la evolución reciente de su país hacia la modernización». En la revista digital 3:am magazine se puede leer una entrevista en inglés a Kutsurelis (de SJ Fowler). Se puede leer en la red traducciones de su poesía a diversas lenguas. La poeta Sofía Koloturu y Kutsurelis editan el blog Nuevos sonidos en agua antiquísima: poesía griega contemporánea escrita en metros tradicionaleshttp://pampalaionero.wordpress.com/.

 

 

El traductor, ensayista y poeta Mario Domínguez Parra (Alicante, 1972) es autor del libro de poemas Apolonía (Santa Cruz de Tenerife, Ediciones Idea, 2006). Maureen Alsop y Joseph Mulligan han traducido poemas de este libro al inglés; Anna Niarakis y Ati Solerti han traducido también poemas de este libro al griego moderno. Como traductor, ha publicado los siguientes libros: Rastreadores del fin, «Ιχνηλάτες του τέλους», de N.G. Lykomitros (Ediciones Idea, 2011), edición bilingüe; Reyezuelo aparición, Apparition Wren, de Maureen Alsop (Ediciones Idea, 2011), edición bilingüe; Escritos breves, Shorter Writings, de James Joyce (Madrid, Ediciones Escalera, 2012) edición crítica bilingüe; «Ποιήματα/Poemas», de Eleni Nanopulu (Atenas, Endymión, 2012), edición bilingüe; Kew Gardens y otros relatos, de Virginia Woolf (Barcelona, Ara Llibres, 2012), edición bilingüe; El fantasma de Canterville, de Oscar Wilde (Ara Llibres, 2012), edición bilingüe; El secreto del Padre Brown y otro relato, de G.K. Chesterton (Ara Llibres, 2012), edición bilingüe; La carta robada y otro relato, de Edgar Allan Poe (Ara Llibres, 2012), edición bilingüe; La célebre rana saltarina del condado de Calaveras y otros relatos, de Mark Twain (Ara Llibres, 2012), edición bilingüe; La sombra de Sirio, de W.S. Merwin (Madrid y México, Vaso Roto Ediciones, 2013), edición bilingüe. Ha publicado ensayos y traducciones del/al inglés, del/al griego moderno (una traducción en colaboración con Anna Niarakis) y del portugués en suplementos literarios y revistas: 2C, El perseguidor, Clarín, Periódico de Poesía, Poesía Digital, Casa del tiempo, Las razones del aviador, Cuadernos del Ateneo, Nayagua, Nexo, Poetry Salzburg Review, 3am magazine, Ezra: an online journal of translation, Βακχικόν, Το παράθυρο, Το Δέντρο.

Mantiene el blog Μετάφραση: http://logotejnikimetafrasi.wordpress.com/

 

 

También puedes leer